Graham Watson: 'Max heeft de Formule 1 in zijn eentje gered'
Gepubliceerd op 16 januari 2024 door FORMULE 1 Magazine
Dit artikel verscheen eerder in FORMULE 1 Magazine, al dertig jaar op pole! Voor meer nieuws over Max Verstappen en de Formule 1, ga naar Formule1.nl.
Auteur: André Venema
Ze maakten allebei een verpletterende indruk op hem. Volgens Graham Watson behoren Jos en Max Verstappen tot een unieke soort. De overeenkomsten tussen vader en zoon zijn talrijk, talent maakt het verschil. “Jos heeft Max ingeprent: het eerste wat je moet doen, is je teamgenoot vernietigen.”
Praten over Jos en Max Verstappen, dat doet Graham Watson op verzoek heel graag. De Nieuw-Zeelander, inmiddels ruim een kwart eeuw actief in de Formule 1 en vanaf 2022 de rechterhand van de per 2024 afgezwaaide AlphaTauri teambaas Franz Tost, is een groot bewonderaar van de Nederlandse coureurs. Hij kent ze allebei, zo zegt hij bescheiden, ‘een beetje’.
Misplaatste bescheidenheid? Waarschijnlijk wel. Want ga maar na: Watson werkte in de jaren negentig bij Benettons testteam als monteur voor Jos Verstappen, in 1998 kwamen de twee elkaar bij Honda opnieuw tegen. Max Verstappen maakte hij als teammanager van het toenmalige Toro Rosso vanaf 2015 anderhalf jaar van nabij mee. En in die periode was vader Jos ook altijd van de partij. “Ik zie hem af en toe nog in de paddock”, aldus Watson. “In 2015 hadden we veel met elkaar te maken, toen Max voor ons reed.”
The real deal
Het eerste dat Watson over Jos Verstappen te binnen schiet, is een race in de Formule Atlantic Series. Het moet, vermoedt hij, ergens in 1993 zijn geweest. Verstappen was naar de andere kant van de wereld gevlogen om aan die serie mee te doen. “Ik was bij die race in Nieuw-Zeeland en herinner me dat het regende. Jos spinde achterin het veld, toch won hij de race alsnog. Wij zaten met open mond te kijken: wat gebeurt hier? Dit is the real deal, concludeerden we. Het was de eerste keer dat ik me van Jos bewust werd.”
Watson kon niet bevroeden dat hij de Nederlander vrij snel daarna beter zou leren kennen. Verstappen kwam onder contract bij Benetton, topteam in wording met Flavio Briatore aan het roer en Michael Schumacher als kopman. Bij het testteam kwamen de twee elkaar regelmatig tegen, Watson was er monteur. In 1998 en 1999 bij Honda waren de rollen hetzelfde. “Bij Honda leerde ik Jos redelijk goed kennen”, meent Watson. Wat hem aan de Nederlandse coureur opviel? Zijn snelheid, strijdlust en humor.
Een voorbeeld? Watson heeft er wel een paraat. “Na een test in Jerez moesten we de auto ombouwen voor de Grand Prix van Monaco. Jos werd gevraagd of hij wat langer wilde blijven om op maandag de shakedown te doen. ‘Geen probleem’, zei hij. Op een bepaald moment kwam hij naar mij toe. ‘Graham, jij bent zonder twijfel de beste monteur waarmee ik ooit heb gewerkt’. ‘Goh Jos’, antwoordde ik, ‘dat is aardig van je’. ‘Ik meen het’, zei Jos en gaf me een schouderklop. Hij liep weg, ik ook. Later kwam Jos terug, stapte in de auto en wilde de gordels vastmaken. Wat bleek? Ze waren te kort. ‘Hoe is dat in godsnaam mogelijk?’, dacht ik. ‘Sorry Jos, je moet eruit. De gordel is te kort’. Hij keek me verbaasd aan en zei: ‘weet je wat ik eerder tegen je heb gezegd? Nou, ik trek al mijn woorden hierbij weer in’. Hij de auto uit, ik de gordels herstellen. Toen merkte ik dat Jos er expres een knoop in had gemaakt, zodat ze tekort waren. Iedereen in de garage natuurlijk op de grond van het lachen, haha! Zo waren er wel vaker dingen, zo’n soort jongen was Jos. Eerlijk, ik kan me geen slecht moment herinneren, vond hem prettig om mee te werken. Jos was een echte strijder, nergens bang voor. Eigenlijk net als Max.”
Zie je veel gelijkenissen tussen Jos en Max Verstappen?
“Dat vind ik moeilijk om te zeggen. Qua persoonlijkheid lijken ze redelijk op elkaar, al is Max wel iets anders. We weten dat hij agressief is. Als coureur dan, hè. Niet als mens. Max weet heel goed wat hij wil: geen tweede zijn. Toen hij bij ons als tiener begon was hij nog een jochie. Maar wat hij op die leeftijd al liet zien… Pffff, zeer indrukwekkend. In 2015 had Max zijn eerste test met de auto, in Jerez. Ik zat op de pitmuur met hem te praten en echt overal stonden fotografen. Toen besefte ik hoe het moet voelen als er altijd camera’s op je gericht zijn. Ik vroeg Max: ‘je bent 17 en alle fotografen volgen je. Dit staat je de rest van je leven in de F1 te wachten. Hoe is dat?’ Hij keek me recht in de ogen en zei: ‘dat gebeurt alleen als ik goed genoeg ben’. Dát was zijn antwoord. Ongelofelijk, bedacht ik me. Een jongen van 17 die zo’n antwoord geeft. Ik weet niet waar jij op die leeftijd aan dacht, maar ik zeker niet aan rijden in een Formule 1-auto. Maar Max viel me gelijk al op, hij was honderd procent toegewijd aan de zaak.”
“Wat ik denk dat Max absoluut van zijn vader heeft meegekregen, is dat je als coureur zeker weet dat je krijgt wat je nodig hebt. Omdat je meestal maar één kans krijgt.” Dat heeft, gelooft Watson, vooral te maken met verleden van Jos Verstappen bij Benetton. “Volgens mij voelde Jos dat Michael Schumacher beter materiaal had en ook bevoordeeld werd. Ik had de indruk dat Jos dat moeilijk kon verteren, want hij was ook een zeer begenadigd coureur. Flavio (Briatore, red.) had een sterke band met Michael, sportief en persoonlijk. Daarom denk ik dat Jos Max al heel vroeg heeft ingeprent, en dat hebben we de afgelopen jaren eigenlijk ook gezien, dat het eerste wat hij moet doen is zijn teamgenoot vernietigen. Want het moet jóúw team zijn, jij moet de man zijn om wie het draait. Ik ben ervan overtuigd dat je dit nu bij Max ook ziet: eerst je teamgenoot verslaan, daarna de titel pakken. Tot op de dag van vandaag denk ik dat Jos bij Benetton geen eerlijke behandeling heeft gekregen. En dat heeft er mede voor gezorgd dat Max dat aspect van de sport heel goed begrijpt: hij hoeft geen beter materiaal, maar wil wel gelijk materiaal. Talent doet dan de rest.”
“Ik merkte dat meteen in Max’ eerste jaar bij ons met Carlos (Sainz, red.). Omdat ik ze allebei kende, wist ik dat Max top dog zou zijn vanaf het moment dat hij bij ons in de auto stapte. Hij hoefde geen spelletjes te spelen of politiek te zijn. Want Max is gewoon ongelofelijk snel. ‘Ik doe alles om het team vooruit te helpen en jullie gaan mij volgen’, zegt hij daar feitelijk mee. En je wilt hem uiteindelijk ook volgen, want succes brengt succes en daar willen mensen graag achteraan lopen. In ons team stonden we allemaal achter Max, omdat we wilden dat hij succesvol zou zijn. We zagen immers al hoe goed hij was. Max is in mijn ogen exceptioneel, zoals Ayrton Senna en Michael Schumacher. Dit soort jongens komt de Formule 1 in en drukt meteen een stempel op de sport. En hoe kun je, als je zo iemand in je team hebt, nou niet met alles wat je hebt steunen?”
“Jos was in 2015 heel erg betrokken bij Max en ook toen hij het jaar erop al snel naar Red Bull ging. Dat maakte dingen intern soms wat moeilijk, maar ik had er niet zoveel problemen mee. Nogmaals: waarom zou je een jongens als Max niet in je team willen? Ik denk dat er bij ons mensen waren die er nu niet meer zijn, die het daar lastig mee hadden. Jos is heel direct, het is zwart of wit. Hij wilde ervoor zorgen dat Max op geen enkele manier nadeel zou hebben, kwam altijd voor de belangen van zijn zoon op. Prima, het is tenslotte zijn jongen van 17 en geen volwassen man. Aan de andere kant deed Carlos Sainz’ vader, een gedreven en succesvolle rallykampioen, dat ook. Of er rivaliteit tussen de vaders was? Als het er al was, dan heb ik het niet gezien. Ze wilden allebei het beste voor hun zoon, logisch. Carlos is ook getalenteerd, ik zie overeenkomsten tussen die twee. Maar ik denk dat Max iets meer natuurlijke snelheid heeft. Jos was snel en had geen angst, maar miste net dat ene beetje wat je een voordeel geeft ten opzichte van je teamgenoot. Max niet.”
Grand Prix van Singapore 2015: Verstappen wil collega Sainz ondanks een order van de teamleiding niet voorbij laten. Daar zag je al het onverschrokkene, vastberadene van Max Verstappen.
“Dat bevestigde wat ik al had verwacht. Kijk, als er gaatje is, dan gaat hij ervoor. Dat weet iedereen nu wel. Ik had respect voor die weigering van hem in Singapore, want Max bewees daarmee dat hij niet zomaar aan de kant gaat. ‘Ik word wereldkampioen en jullie gaan mij vertellen dat ik aan de kant moet? Vergeet het.’ Uiteindelijk had het geen effect, maar zijn ‘nee’ zei alles over hem.”
Vergde Max Verstappen destijds een bijzondere behandeling? Jullie hadden twee nieuwkomers, waarvan de ene pas 17 was.
“Niet echt, nee. We hebben het net gehad over onze line-up van toen: als je daaraan terugdenkt, dan kun je wel zeggen dat ze exceptionele resultaten hebben behaald dat jaar. We hadden ook een goede auto met één wat minder onderdeel, maar toch… Heel knap. Max die een paar keer vierde werd, Carlos zesde. Het leuke is: het is bij ons allemaal begonnen. Begrijp me niet verkeerd, het is fantastisch dat Max’ F1-carrière bij ons een vlucht heeft genomen, maar als hij bij HRT of Caterham was begonnen, zou hij ook altijd bij het beste team en in de beste auto terecht zijn gekomen. Want hij heeft toewijding, zelfvertrouwen en kent geen genade: alles wat je nodig hebt om wereldkampioen te worden. Max is een aardige jongen, maar niet op de baan. Een engineer van ons zei na afloop van Max’ eerste GP-zege in Barcelona dat wij er trots op mochten zijn, omdat we er een beetje aan hadden bijgedragen. Ik zei: ‘meen je dat? Droom je?’ Want of Max nu bij ons had gezeten of ergens anders, hij zou vanzelf races gaan winnen. Het kwam alleen wat eerder dan verwacht.”
“Max’, zo vervolgt Watson zijn lofzang, “is het beste wat de Formule 1 is overkomen. Toen Max van ons naar Red Bull ging, vergeleek ik dat met Michael Schumacher die naar Ferrari ging. Hij maakte de Formule 1 er destijds immens populair mee. Kijk maar naar de oude beelden van Hockenheim en Spa: volle tribunes met vlaggen van Schumacher. Ik denk dat Max de Formule 1 in zijn eentje heeft gered. Want hij brengt dezelfde intensiteit, genereert belangstelling. Mensen komen voor hem massaal naar Oostenrijk, Spa: eigenlijk overal. Dat heb ik zelfs in de tijd van Schumacher niet gezien. Mijn vrouw is 60 jaar, maar een groot fan van Max. Vanwege zijn stijl, omdat hij op de baan voor opwinding zorgt. Max brengt een heel nieuw publiek naar de Formule 1. Lewis Hamilton is heel talentvol, maar is bij zoveel dingen betrokken dat mensen zich afvragen: is hij nou Formule 1 coureur of niet? Hij wordt met zoveel andere dingen geassocieerd. Lewis Hamilton is een merk, Max Verstappen is Formule 1-coureur. En dat zal ook niet veranderen. Ik zeg niet dat wat Hamilton doet verkeerd is, maar hij is niet de nerd zoals Max. Als zulke jongens niet in de auto zitten, zitten ze in de simulator of de kart. Ze zijn altijd aan het werk om zich te verbeteren.”
Zenuwachtig? Wat bedoel je?
Graham Watson gelooft niet dat Max Verstappen in een Formule 1-auto last heeft van zenuwen. Dat was bij Watson zelf wel anders, toen hij in Nieuw-Zeeland bij een rally debuteerde.
“Ik herinner me mijn eerste wedstrijd nog: ik was zestien, liep naar de start en dacht dat mijn helm zou afvallen, omdat ik door alle zenuwen zo wiebelde”, lacht Watson. “Al die adrenaline en opwinding… Ik heb Max eens gevraagd hoe hij met zijn zenuwen omgaat. Hij zei: ‘wat bedoel je?’ ‘Nou, je gaat naar de grid en zit daar in een van de twintig auto’s. Hoe beheers je je zenuwen en adrenaline als de rode lichten uitgaan?’ Max keek me aan en zei: ‘ik heb geen idee waar je het over hebt. Graham, ik rijd al bijna langer in een auto dan jij. Ik ben in de karts begonnen, doe dit al vanaf mijn zesde. Dit is mijn werk’. Natuurlijk’, vervolgde hij, ‘is er wat spanning. Maar het is niet zo dat ik op mijn nagels zit te bijten en denk: ik hoop maar dat ik er geen puinhoop van maak’. Dat vond ik heel uitzonderlijk”, aldus Watson. “Dat antwoord is me altijd bijgebleven.”
